Bạn tôi: “Này, cậu cứ thế phó mặc cuộc đời mình cho số phận à?”
Tôi: “Ai nói tớ phó mặc tớ cho số phận?”
Bạn tôi: “Cậu cứ luôn miệng nói nếu cuộc sống dẫn cậu đi lạc lối thì cậu đi đó còn gì.”
Tôi: “Tớ nói thế không có nghĩa là tớ tin vào số mệnh, hay có một ông Trời, một ông Thượng Đế, đang ngồi trên cao rồi sắp đặt cuộc đời tớ. Cuộc sống của tớ là do tớ quyết định, trách nhiệm của tớ, tớ không muốn đè gánh nặng đó lên vai ai khác.”
Bạn tôi: “Nhưng tớ tin cậu à.”
Tôi: “Đó là việc của cậu. Việc đi lạc lối trong cuộc sống, nó khác hoàn toàn tin vào số mệnh và bước đi với thái độ hời hợt. Người chấp nhận đi lạc lối là người dũng cảm, còn người chấp nhận số phận là người hèn nhát. Cuộc sống là bất định, con người trở nên mù lòa khi nhìn về phía trước. Vay mượn số phận để bám víu vào, buông thả bản thân mình rồi tin rằng đã có sẵn một kết quả đang chờ đợi. Ừ thì cũng phải, kiểu nào rồi cũng có sẵn một cái đích cuối con đường. Nhưng ai thèm quan tâm đến cái đích đó ra sao, tớ chỉ quan tâm đến việc tớ sẽ bước đi trên con đường đó như thế nào.”
Bạn tôi: “Tớ luôn cảm thấy cuộc đời tớ đã được quyết định rồi vậy.”
Tôi: “Vậy thì ngày mai cậu đừng làm việc nữa, đừng ăn nữa, đừng bước ra khỏi nhà nữa, cứ nằm ì trên giường thôi. Số phận đã quyết định cậu trở thành một nhà bác học, một thiên tài rồi, và cậu chẳng cần phải nỗ lực làm gì, cứ nằm ở nhà xem ti vi chờ đợi đến ngày cậu trở thành thiên tài.”
Bạn tôi: “Điều đó là không thể.”
Tôi: “Rõ ràng là thế. Tương lai của tớ là một tờ giấy trắng, chỉ có tớ mới đủ khả năng viết lên đó. Tin vào sự sắp đặt của số phận sẽ khiến chúng ta tự biến mình thành một con rối ngớ ngẩn.
Bạn tôi: “Cậu nghĩ sao về những nhà bói toán?”
Tôi: “Với tớ, bọn họ không vớ vẩn bằng những người tìm đến những lời tiên đoán của họ. Tớ sinh ra ở Huế, cậu không hiểu được ở Huế người ta mê tín và mù quáng đến mức nào đâu. Bao nhiêu lễ cúng kiến, giấy tiền vàng mã đốt cho các thần linh để cầu nguyện van xin. Nếu họ làm thế để gìn giữ văn hóa bản sắc quê hương, tớ đồng ý. Nhưng còn việc đốt tiền vào những điều xin xỏ thì rõ là xàm. Người ta còn làm ra cả những chiếc xe máy đồ giấy y hệt xe thật để đốt với hy vọng người chết có thể dùng nó là phương tiện đi lại dưới âm phủ, những chiếc xe tiêu tốn cả bạc triệu phung phí. Nghĩ tới không tớ đã thấy mắc cười. Thật ra vì lớn lên ở Huế nên hồi xưa tớ cũng mê tín, cũng từng tìm đến những nhà tiên tri này, nhưng họ chỉ toàn bắt bài tâm lý tớ thôi. Họ hoàn toàn chẳng biết gì về tương lai của tớ. Tai hại nhất là có người tin vào những lời tiên tri ấy, tự giới hạn tương lai của mình trong đó.”
Bạn tôi: “Cũng có những lời tiên đoán đúng.”
Tôi: “Vì họ đã sử dụng những lời đó làm bản đồ. Cậu cứ nhìn vào bản đồ thì làm sao cậu bị lạc ra khỏi bản đồ được.”
Bạn tôi: “Vậy sao cậu lúc nào cũng nói đến sứ mệnh.”
Tôi: “Sứ mệnh mà tớ đang nói đến không phải là điều mà cậu nghĩ đâu. Nếu số phận cuộc đời mỗi chúng ta đã được quyết định an bài, thì chẳng có điều gì là vĩ đại nữa cả. Những thiên tài, bậc thánh nhân, tớ kính trọng họ là bởi sự nỗ lực đã tạo ra con người vĩ đại của họ. Nhưng nếu mọi thứ đã được quyết định sẵn, họ chẳng xứng đáng để tớ kính trọng. Còn nếu phải kính trọng, tớ thà kính trọng một tên tội phạm, một kẻ xấu, bởi vì tớ thấy họ thật đáng thương. Số phận đã không công bằng với họ, trong khi người này được sắp đặt trở thành một người được cả thế giới yêu thương mến mộ, thì những con người tội nghiệp đó lại phải chịu sự sắp đặt sống trong ghẻ lạnh, trong sự xỉ vả của xã hội.”
Bạn tôi: “Có lẽ cậu có lý.”
Tôi: “Tớ tin rằng số phận của tớ là do tớ tạo ra. Tớ hành động và tớ hoàn toàn chịu trách nhiệm trước hành động của mình. Đúng hay sai, tốt hay xấu, tớ cũng không muốn đổ trách nhiệm lên vai bất kể ai. Tớ nghĩ, thật là ngớ ngẩn khi phó mặc cuộc đời mình cho số phận.”
Tác giả: Ni Chi
