Tác phẩm Rain, Steam, and Speed – The Great Western Railway. Ảnh: Cindy LI.
Rất ít nghệ sĩ có tầm ảnh hưởng lâu dài đến lịch sử nghệ thuật như JMW Turner. Sống và làm việc ở London thế kỷ 19, danh họa người Anh nổi tiếng bởi việc khai thác những chủ đề mạnh mẽ qua cả những bức tranh phong cảnh tuyệt đẹp và những nghiên cứu về máy móc hiện đại. Trong khi Turner được coi là người tiên phong của Chủ nghĩa lãng mạn, ông được ca ngợi nhiều nhất vì đã mở đường cho sự xuất hiện của nghệ thuật hiện đại.
Ngay bây giờ, hãy cùng designs.vn khám phá về cuộc đời và sự nghiệp của Turner, bao gồm quá trình phát triển sự nghiệp và những đặc điểm tạo nên sự khác biệt trong hội họa của ông.
JMW Turner là ai?
Joseph Mallord William Turner là một họa sĩ sơn dầu, thợ vẽ màu nước và thợ in. Sinh ra tại Luân Đôn vào năm 1775, ông theo học tại Học viện Nghệ thuật Hoàng gia từ năm 14 tuổi và mở một phòng tranh ở tuổi 29. Là một người sống ẩn dật và lập dị, ông dành trọn cuộc đời cho nghệ thuật, với kho tàng đồ sộ gồm 550 bức tranh sơn dầu, 2000 bức tranh màu nước và 30,000 tác phẩm trên giấy vào thời điểm ông qua đời năm 1851.
Chân dung tự họa, c. 1799 (Ảnh: Wikimedia Commons Art)
Bối cảnh
Khi Turner mới bắt đầu sự nghiệp hội họa chuyên nghiệp, trường phái Tân cổ điển — một phong cách được đặc trưng bởi “sự đơn giản cao quý và sự hùng vĩ” — đang là thể loại nghệ thuật thịnh hành. Bởi vậy, Turner đã tạo ra những bức tranh địa hình; cũng giống như các đồng nghiệp đương thời, đã tìm cách khắc họa đối tượng của mình một cách chính xác và chân thực nhất có thể. Cách tiếp cận này được thể hiện rõ ràng trong các tác phẩm đầu tay của ông, bao gồm Ngư dân trên biển (tiếng Anh: Fishermen at Sea), bức tranh sơn dầu đầu tiên của ông cho học viện. Khi Turner trưng bày tác phẩm này vào năm 1796, nó đã được hoan nghênh nhiệt liệt, giúp thúc đẩy sự nghiệp nghệ sĩ của ông.
Tác phẩm “Fishermen at Sea,” 1796 (Ảnh: Wikimedia Commons)
Sau thành công của các cuộc triển lãm đầu tiên, Turner đi vòng quanh Châu Âu với mục đích trau dồi kỹ năng. Ngoài các nghiên cứu chính thức tại Viện Bảo tàng Louvre nổi tiếng thế giới ở thủ đô Paris (Pháp), ông còn tìm thấy cảm hứng trong những khung cảnh bình dị của Thụy Sĩ. Khi trở về Anh, ông vô cùng chìm đắm với chủ đề phong cảnh đến nỗi ông bắt đầu phác thảo bằng dầu khi ở ngoài trời — một kỹ thuật cuối cùng sẽ được các nhà Ấn tượng áp dụng sau này.
Cũng trong thời gian này, Turner bắt đầu thử nghiệm với màu sắc, nét vẽ, và thậm chí là chủ đề. Sự chuyển hướng này lên đến đỉnh điểm trong những sáng tác pha trộn những góc nhìn tuyệt đẹp về thiên nhiên với những cái nhìn thoáng qua về nền công nghiệp hóa và Chủ nghĩa lãng mạn vô địch, một phong trào bác bỏ các quan điểm truyền thống về hội họa.
Tác phẩm “The Blue Rigi, Sunrise,” 1842 (Ảnh: Wikimedia Commons)
Bảo tàng Nghệ thuật Tate Britain (Luân Đôn, Anh Quốc) giải thích: “Turner là một bậc thầy về lịch sử, phong cảnh và hội họa biển. Ông đã thách thức phong cách của những bậc thầy đi trước trong kỹ thuật và chủ đề,” Tate Britain giải thích. “Turner thường gây sốc cho những người cùng thời với nét vẽ phóng túng và bảng màu rực rỡ trong khi và cách ông phản ánh sự phát triển của thế giới hiện đại không giống với bất kỳ nghệ sĩ nào ở thời điểm đó.”
Đặc điểm quan trọng
NGHỆ THUẬT SỬ DỤNG MÀU SẮC ẤN TƯỢNG
Yếu tố quan trọng trong phong cách hội họa của Turner là niềm đam mê với màu sắc. Để nhấn mạnh cảm xúc trong một khung cảnh, ông đã sử dụng các màu sắc sống động bắt nguồn từ chủ nghĩa hiện thực nhưng lại vô cùng táo bạo. Niềm yêu thích đối với bảng màu nhiều sắc độ được thể hiện rõ trong những cảnh hoàng hôn rạng rỡ, vùng nước phản chiếu và những đám mây đa sắc được tìm thấy trong cả tác phẩm màu nước và sơn dầu của ông.
Tác phẩm “Wreckers, Coast of Northumberland,” 1834 (Ảnh: Wikimedia Commons)
Turner đã chinh phục những màu sắc phong phú như vậy thông qua việc liên tục thử nghiệm và không mắc lỗi. Theo Winsor & Newton, nhà sản dụng cụ nghệ thuật có hợp tác chặt chẽ với Turner, ông đã “không ngừng thử nghiệm các chất màu và phương pháp trộn mới”, trộn “chủ yếu là keo arabic cùng với các kẹo cao su và keo tragacanth trộn với lượng đường hoặc mật ong khác nhau” với những loại màu mới nhất.
Tuy nhiên, thật không may, niềm đam mê và sự chú trọn của Turner với chất màu và sơn mới đồng nghĩa với việc ông quan tâm tới hiệu ứng đạt được hơn là độ bền lâu dài. Chính vì vậy, nhiều tác phẩm của ông đã bị phai đi đáng kể, khiến việc bảo quản trở thành ưu tiên của các nhà bảo tồn và sưu tập Turner.
NÉT VẼ TRÀN ĐẦY NĂNG LƯỢNG
Ngoài việc sử dụng triệt để màu sắc, Turner cũng sử dụng một cách tiếp cận tiên phong với bút pháp. Sử dụng những nét vẽ dày và chuyển động thô ráp, danh họa đã tiếp thêm năng lượng và cảm xúc cho các sáng tác của mình. Phương pháp này được chứng minh là một cách đặc biệt hiệu quả để ngụ ý tốc độ hoặc chuyển động. Ví dụ, trong Snow Storm: Steam-Boat off a Harbour’s Mouth, nét vẽ phóng khoáng của Turner thành công ghi lại sự kịch tính và hỗn loạn của một con thuyền trong cơn bão.
Tác phẩm “Snow Storm: Steam-Boat off a Harbour’s Mouth,” 1842 (Ảnh: Wikimedia Commons)
Giống như cách sử dụng màu sắc, tác phẩm cọ vẽ độc đáo của Turner được sinh ra từ nhiều thử nghiệm. Công ty đấu giá của Anh – Christie’s lưu ý, đôi khi Turner thậm chí không sử dụng các công cụ vẽ tranh truyền thống, ông “hạn chế dùng cọ vẽ của mình để thay thế bằng dao bảng màu hoặc thậm chí ngón tay cái để cạo và tán màu trên bản vẽ.”
CHỦ ĐỀ MẠNH MẼ
Turner sử dụng màu sắc rực rỡ và nét vẽ thô để ghi lại sức mạnh và vẻ đẹp của các đối tượng trong tranh, bao gồm phong cảnh, cảnh biển và công nghệ hiện đại. Thông thường, ông kết hợp cả ba chủ đề trong cùng một tác phẩm, như tác phẩm Mưa, Hơi nước và Tốc độ – Đường sắt miền Tây (tiếng Anh: Rain, Steam, and Speed – The Great Western Railway) kiệt tác nổi tiếng nhất của ông.
Tác phẩm “Snow Storm: Steam-Boat off a Harbour’s Mouth,” 1842 (Ảnh: Wikimedia Commons)
Nhân đôi là một cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp và nghiên cứu về chuyển động, Rain, Steam, and Speed – The Great Western Railway, cho thấy một đoàn tàu băng qua Cầu Đường Sắt Maidenhead phía trên dòng Sông Thames. Phía trước có một con thỏ đang chạy bạt mạng và một chiếc thuyền trôi yên bình phía dưới, sức mạnh tuyệt đối của đầu máy được minh họa bằng những vòng xoáy khói cuồn cuộn và những hình dạng mờ ảo.
Tác động đến nghệ thuật hiện đại
Ảnh: Stock Photos – Alex Segre/Shutterstock
Mặc dù ngày nay, hầu hết đều cho rằng trường phái Ấn tượng là chất xúc tác của nghệ thuật hiện đại, các bức tranh của Turner chắc chắn là nguồn cảm hứng cho các nghệ sĩ trường phái ấn tượng như Monet, người đã được giới thiệu với tác phẩm của Turner vào năm 1870. Vì những đóng góp của Turner cho phong trào này, ông thường được gọi là nhà tiên phong của nghệ thuật hiện đại – mặc dù ông đã qua đời hơn hai thập kỷ trước khi trường phái Ấn tượng xuất hiện.
Ngoài ra, dấu vết về ảnh hưởng của Turner tới các phong trào nghệ thuật của giai đoạn Hiện đại cũng được tìm thấy trong tác phẩm của họa sĩ người Mỹ James Abbott McNeill Whistler. Theo Bảo tàng Nghệ thuật Tate Britain, “Hội họa của Turner dường như đã được phát triển trong sự giao thoa nghệ thuật giữa các nghệ sĩ trẻ Whistler và Monet.” Những điểm tương đồng này được minh chứng trong Turner Whistler Monet, một cuộc triển lãm lớn tại đây.
Sự quan tâm của các nghệ sĩ hiện đại dành cho Turner thậm chí còn tồn tại đến thế kỷ 20, với nghệ sĩ biểu hiện trừu tượng Mark Rothko hài hước thừa nhận những điểm tương đồng giữa các bức tranh của chính ông và bậc tiền bối Turner. Danh họa người Mỹ gốc Nga thậm chí còn chia sẻ một cách hài hước rằng “Người đàn ông tên Turner đã học được rất nhiều điều từ tôi.”
