2. Khía cạnh Identity và Self-image
Khía cạnh thứ 2 và chúng ta dùng để tác động đến Luật Hấp Dãn (LHD) đó chính là những suy nghĩ của bạn về bản thân và mối liên hệ giữa mình với thế giới. Ý tưởng tôi viết phần này lấy cảm hứng từ 2 thuật ngữ có ý nghĩa gần giống nhau đó là Identity (danh tính/nhân dạng) và Self-image (hình dung về bản thân). Thuật ngữ Identity bắt nguồn từ tác giả James Clear khi ông nói về các cách thức thay đổi thói quen trong cuốn Atomic Habit; còn thuật ngữ Self-image được đề cập trong cuốn Psycho-cybernetics của Maxwell Maltz, ở đây ông hướng dẫn độc giả thay đổi bản thân về mặt tiềm thức để phá bỏ những giới hạn của chính mình.
Hầu như 90% các hành vi và thói quen ứng xử chúng ta thực hiện hằng ngày diễn ra tự động, một cách vô thức: hành động cầm điếu thuốc lên hút, thôi thúc của thói quen tập thể dục, thói quen phản ứng trước một tình huống tiêu cực, các hành vi khi nói chuyện với người khác giới, v.v… Những hành vi này phụ thuộc vào một nguồn gốc sâu xa, đó chính là những hình ảnh và danh tính mà chúng ta có về bản thân mình.
Ví dụ chúng ta cho rằng mình là một người nhút nhát. Như một hệ quả, chúng ta sẽ ngại tiếp xúc với đám đông, cơ thể có xu hướng khép kín khi giao tiếp, ngôn ngữ cơ thể không được thoải mái, mắt nhìn lơ đễnh, giọng nói thiếu nội lực. Nhưng khi chúng ta nghĩ mình là một người tự tin, mọi hành vi sẽ thay đổi, chúng ta có xu hướng thả lỏng và thư giãn cơ thể khi giao tiếp, lưng thẳng, ngực ưỡn ra, đôi mắt nhìn thẳng và xoáy sâu vào mắt người khác, giọng nói trầm bổng tự tin. Những hình ảnh và danh tính này không chỉ đơn giản là những suy nghĩ, nó là một dạng niềm tin chúng ta có về bản thân mà đã khắc sâu vào tiềm thức.
Những hình ảnh và danh tính được hình thành thông qua những gì chúng ta nhìn nhận về bản thân mình hằng ngày. Ví dụ chúng ta hút thuốc lá 3 năm trời, chúng ta sẽ xem mình là một người nghiện thuốc lá, một người có sức khỏe kém. Hoặc chúng ta không có người yêu trong từng ấy năm tuổi trẻ, chúng ta bị bạn bè trêu ghẹo là “đồ ế”, nên chúng ta xem bản thân mình là một người không đáng được yêu, một kẻ không có giá trị. Khi những danh tính này ăn sâu vào người, những hành vi của chúng ta một cách tự nhiên sẽ tự điều chỉnh chính nó để phù hợp với những danh tính ta có cho dù chúng ta có ý thức được hay không.
Trong quá trình thực hành Nofap hơn 2 năm, tôi đã phát hiện ra những hiệu ứng tâm lý tiêu cực đã hủy hoại cuộc đời tôi ra sao khi tôi còn nghiện fap (thủ dâm). Thông thường, để duy trì hành vi thủ dâm, bản thân tôi phải lưu giữ trong tâm trí những cảnh khiêu dâm có được thông qua pornography (tài liệu khiêu dâm: phim sex, tạp chí, ảnh,…). Những thứ này vấy bẩn tâm trí của chính tôi, mỗi lần thủ dâm hay vọng tưởng về tình dục, tôi sẽ củng cố hình ảnh về bản thân là một người không trong sạch và không chính trực. Cùng với đó, hành vi thủ dâm là một sự tự hủy hoại về mặt năng lượng và thể chất, bạn sẽ kiệt sức, yếu ớt, mất động lực, và dần dần bạn sẽ nghĩ mình là một kẻ yếu đuối. Khi gom nhặt tất cả những hình ảnh đó và tin rằng đó chính là bản thân mình, sự tự tin của tôi hoàn toàn biến mất khi tôi giao tiếp với ai đó, đặc biệt là với phụ nữ. Những suy nghĩ tự phán xét hay ám ảnh về tình dục khiến tôi hành xử một cách vụng về, thiếu tự tin, tôi không dám nhìn thẳng vào mắt một ai đó. Những hành vi đó vô tình đẩy xa mọi người ra khỏi tôi, tôi bị xa lánh và dè chừng. Đây là một biểu hiện về mặt năng lượng vô hình mà ngay cả tôi và những người xung quanh cũng không ý thức được.
Trong cuốn Atomic Habit (Thói quen nguyên tử), James Clear dùng phương pháp danh tính để thay đổi những thói quen xấu và thiết lập những thói quen tốt cho một người. Cụ thể, ông hướng dẫn mọi người đừng tập trung vào những kết quả mà bạn muốn đạt được, thay vào đó, bạn hãy tập trung vào mẫu người nào có thể đạt được những kết quả đó. Ví dụ bạn muốn giảm cân, hay có cơ bắp, vậy thì đừng tập trung vào việc liệu mình sẽ giảm bao nhiêu ký, hay lên bao nhiêu cơ, mà hãy tập trung và xây dựng những mẫu người: tôi là người khỏe mạnh, tôi là người kỷ luật, tôi là người không bỏ lỡ buổi tập. Khi đã tạo ra cho mình một hình mẫu, hay một danh tính, hãy tạo cho mình những thành tựu nhỏ trong ngày để củng cố vững chắc danh tính đó.
Tương tự đối với việc bẻ gãy những thói quen xấu, hãy rời bỏ danh tính củng cố cho những thói quen xấu mà tập trung vào những danh tính có ích cho một thói quen thay thế. Khi một người muốn bỏ thuốc, họ cần phải xóa bỏ niềm tin mình là một kẻ bê tha, yếu ớt và thay vào đó là mẫu người lành mạnh, khỏe khoắn và tạo ra những bằng chứng nhỏ để trau dồi mẫu người đó thêm mạnh mẽ.
Tất cả những gì tôi muốn bạn hiểu ở phần này là: bạn hành động theo những gì mà bạn tin mình là (một cách vô thức hay có ý thức). Cách nhìn nhận về bản thân => Tạo ra những khuôn mẫu suy nghĩ => Những suy nghĩ quyết định hành động => Hành động tạo ra thực tại của cuộc đời.
Khi bạn muốn hấp dẫn điều gì đó, sai lầm ở chỗ bạn chỉ ham muốn nó, mà chưa trở thành mẫu người xứng đáng để có được nó. Nên khi bạn muốn điều gì, hãy hỏi bản thân rằng danh tính/mẫu người nào tương đồng để hấp dẫn những kết quả đó, và bắt đầu thực sự nghiêm túc với nó.
Đã có một bạn độc giả chia sẻ với tôi một câu chuyện rằng: “Nhà mình từng rất nghèo, bố mẹ mình đều thu nhập thấp, nhưng mẹ mình thì chưa bao giờ cảm nhận là nhà mình thấp kém hay nghèo cả. Bà mua cho mình và anh mình những thứ đồ có chất lượng tốt, luôn nghĩ rằng con bà đương nhiên là giỏi (không biết niềm tin ấy từ đâu ra) và luôn rất tự tin trong cách nói chuyện hay cư xử, dù là với người nghèo hay người cực giàu. Mãi về sau, khi mình lớn, nhà mình xây nhà rất lớn mà nhà thậm chí là không biết kiếm đâu ra tiền để trả nợ, nhưng tóm lại là nhà mình thực sự rất lớn so với cái cảnh nghèo của gia đình mình. Nhưng sau đấy, mọi thứ cứ tự nhiên thay đổi, từ nhà cửa, thu nhập của anh trai mình, tình trạng từ một đứa bất cần và học kém của mình thành ra ngoan ngoãn và giỏi hơn hẳn, rồi vị trí của gia đình mình, mẹ mình từ một người gần như vô thần mà vì nhà mình chuyển nhà về đối diện nhà thờ nên niềm tin tôn giáo cũng khác đi.”
Đây là một ví dụ rõ ràng về danh tính. Khi người mẹ này không bao giờ xem mình là nghèo và thấp kém, luôn cư xử một cách chuẩn mực với mọi người và bà còn củng cố danh tính cho những người con của mình bằng cách cho rằng con mình là giỏi và luôn mua cho con mình những món đồ chất lượng. Có thể chúng ta không biết chính xác quá trình tiến đến kết quả đó như thế nào. Nhưng ta biết chắc rằng việc xác định danh tính mà mình muốn đã sáng tạo một thực tại khác biệt với hoàn cảnh hiện tại mà ta đang có.
Ngay cả với bản thân tôi khi bắt đầu thực thành Nofap, thực tập tâm linh, thiền định, sống theo Đạo lý, cuộc sống của tôi bắt đầu thay đổi hoàn toàn. Tôi thu hút những người bạn lành mạnh đến với mình, tôi tự tin và vững vàng khi bước ra xã hội, tôi đạt được những thành tựu mà trước đây tôi chưa bao giờ dám nghĩ tới, và hiện tại tôi vẫn đang theo đuổi công việc của mình. Tất cả là nhờ việc thay đổi cách nhìn nhận về bản thân, và củng cố những khía cạnh tích cực của bản thân mỗi ngày.
Hãy thật sự ý thức về những điều mà bạn nhìn nhận về bản thân. Dành thời gian để tìm ra những niềm tin tự giới hạn, giải đáp cho những niềm tin đó, thay đổi nó, cùng với việc củng cố những nhìn nhận tích cực về bản thân mình qua những hành động nhỏ.
>>> Nguyên lý vận hành Luật Hấp Dẫn (P1)
Tác giả: Bá Kỳ
