Tôi: “Cậu biết không, tớ luôn nghĩ nếu tớ muốn được tự do thì không được sống phụ thuộc vào người khác. Phụ thuộc vào người khác bao giờ cũng khổ.”
Bạn tôi: “Muốn được sống tự do, trước hết bản thân người đó phải đủ khả năng chịu trách nhiệm về bản thân họ. Có nhiều người trẻ cứ đến tháng là cằn nhằn bố mẹ chậm trễ các khoản trợ cấp, trong khi miệng thì lúc nào cũng hùng hổ tự do là lẽ sống. Khi đưa ra một quyết định, họ phớt lờ lời khuyên bố mẹ, họ khẳng định bố mẹ đang xâm phạm đến quyền cá nhân riêng tư, quyền được sống và phát triển tự nhiên. Tớ đồng ý, nhưng với một điều kiện, bố mẹ không phải là người đứng ra giải quyết các rắc rối sau cùng.”
Tôi: “Đó là về khía cạnh vật chất. Còn về mặt cảm xúc, cậu có nghĩ tình yêu cũng là một dạng phụ thuộc không? Vì thế mà khi ta yêu thương một người nào đó, ta cũng đồng thời đánh mất tự do. Đôi lúc tớ nhìn vào bố mẹ tớ, họ rất yêu nhau, họ đến với nhau bằng tình yêu. Ở hơn ngưỡng tuổi 50 bố mẹ tớ vẫn nắm tay nhau, đèo nhau đi cà phê mỗi cuối tuần, họ cùng nhau đi du lịch vào mỗi dịp lễ. Thỉnh thoảng tớ xem những bức hình bố mẹ tình tứ, tớ luôn thử đặt tớ vào vị trí của một trong hai người, rằng nếu hoặc bố hoặc mẹ tớ đột ngột biến mất trong cuộc đời người kia, người còn lại liệu sẽ ra sao.
Họ gắn bó với nhau mấy chục năm qua, sở hữu lẫn nhau. Bố cần mẹ mỗi lúc mở cửa sau hàng giờ vất vả ngoài xã hội, mẹ cần bố như một dãy Vạn Lý Trường Thành để bảo vệ chở che. Bố phụ thuộc vào mẹ, mẹ phụ thuộc vào bố. Khi tớ lớn lên và trải qua một số biến cố vấp ngã, tớ luôn tự nhủ rằng tớ không thể là một người phụ nữ sống phụ thuộc vào đàn ông. Nếu anh ta có đó, tớ sẽ rất hạnh phúc. Nhưng nếu không có anh ta, tớ vẫn hạnh phúc theo cách riêng của tớ, bằng những niềm vui riêng mà tớ có thể tự tạo ra.”
Bạn tôi: “Rồi cậu có cảm nhận được mình đang tự do không?”
Tôi: “Nồi nào úp vung nấy. Tớ thích tính một mình, nên tất nhiên tớ sẽ thích những người cũng có khả năng một mình. Nhưng tớ nhận ra ngay cả ý nghĩ này của tớ vẫn mang lại đau khổ. Cả hai đều độc lập, cả hai đều có khả năng một mình. Vậy nên khi xung đột xảy ra, ai cũng nghĩ rằng mình có thể sống mà không cần đến người kia. Không một ai trong hai người tìm được lý do để thỏa hiệp điều chỉnh. Anh ta quan trọng, nhưng tớ tôn trọng tự do của anh ta, tớ để cho cả hai quay trở lại tự do vốn có của mỗi người. Tuy nhiên, đôi lúc tớ vẫn không thể nhận biết, tự do của tớ có vẻ giống dửng dưng hơn là tự do thật sự, cứ như bọn tớ chẳng quan tâm nhau. Chúng tớ cần không gian riêng cho nhau, và cho rằng tình yêu thực sự là một điều gì đó sâu sắc hơn những gắn bó và thói quen tầm thường. Tớ không biết, thật sự không hiểu thứ tình yêu chạm đến sự tự do, liệu nó có tồn tại.”
Bạn tôi: “Cậu và tớ chỉ là con người, những người hết sức bình thường. Thứ tình yêu cậu đang lý tưởng, họa có là thánh, là người giác ngộ mới đạt được. Nhưng đến cả người đã giác ngộ như Đức Phật, khi ông ta giác ngộ, ông ta cũng phải từ bỏ gia đình vợ con. Tớ không đọc nhiều kinh sách, không hiểu rõ lắm, nhưng theo tớ cậu chỉ có thể chọn lựa một trong hai điều đó. Tình yêu lý tưởng mà cậu đang muốn hướng đến, nó đòi hỏi cậu yêu mà không cần. Cậu phải là một người siêu việt đến mức cho mà không thèm đáp lại. Nó cao siêu đến mức tình yêu là trạng thái chứ không phải là mối quan hệ. Cậu nhìn đi, bao nhiêu người đạt đến trạng thái ấy. Tớ cũng gặp một số kẻ trồng cây si, yêu mà không chờ đợi không đòi hỏi, nhưng người đó có hạnh phúc với thứ tình yêu đó. Vẫn một vùng trời nào đó trong trái tim họ cảm thấy nhức nhối, nhói buốt mỗi lúc trở trời.”
Tôi: “Tớ không định nghĩa được tình yêu. Kinh sách thì cứ bảo tình yêu thực sự là khi tớ ở một mình, tình yêu vẫn có như khi tớ đang ở cùng người khác. Người đó không tạo ra tình yêu của tớ, bởi nếu họ tạo ra nó, khi họ bỏ rơi tớ, tình yêu sẽ biến mất. Tình yêu thật sự thì không bao giờ biến mất nhưng yêu khi không quan tâm, không chia sẻ, không gắn bó nhau thì tình yêu có nghĩa gì. Hai người yêu nhau mà không cần nhau, có cũng được, không cũng chẳng sao, điều đó liệu có ý nghĩa gì.”
Bạn tôi: “Cậu không cần phải suy nghĩ về tình yêu, cứ yêu thôi.”
Tôi: “ Nói thì dễ, ai cũng nói, nhưng mấy ai làm được.”
Bạn tôi: “Tớ nghĩ phải là những người rất tinh tế, một sự phụ thuộc rất tinh tế để không bị nhầm lẫn với dửng dưng, vậy thì khi ấy tình yêu của người đó mới là bông hoa của tự do.”
Tác giả: Ni Chi
