Ở kế nhà mình có một gia đình kia, gồm vợ chồng và hai đứa con nhỏ, một đứa mới bập bẹ biết nói, một đứa mới lọt lòng được vài tháng. Mấy ngày gần đây, mình nghe thấy đứa lớn kêu la đau đớn và gào khóc mỗi buổi sáng và chập choạng tối. Những lúc đó, mình biết là nó đang đến giờ uống thuốc. Người mẹ thì dùng đủ lời ngon ngọt dỗ dành cho đến quát tháo hăm dọa, thậm chí đánh đòn để cho đứa bé chịu chữa bệnh. Còn đứa bé thì sao? Nó bất hợp tác với người mẹ, tìm đủ mọi cách chống cự, la hét, khóc lóc đầy khổ sở. Mỗi lần nghe cảnh mẹ con vật lộn nhau chuyện uống thuốc bên nhà đó là mình cảm thấy như đang được xem một vở bi kịch.
Dù chỉ là một chuyện cỏn con thường thấy trong gia đình, nhưng mình nhận ra nó cũng không khác gì những chuyện đau khổ của con người chúng ta, ở mọi cấp độ. Tại sao lại như vậy? Vì đa phần chúng ta cũng thường xuyên chống cự lại những gì tốt nhất dành cho mình, vì tưởng rằng chúng là những thứ tồi tệ xấu xa.
Muốn người khác chú ý yêu thương nhưng không được, ta kêu than rằng mình bất hạnh và trách cứ người kia vô tâm. Trong khi người đó đang trao cho ta viên thuốc đắng để chữa bệnh cô đơn dựa dẫm, đó là tự dành thời gian và sự chú ý cho chính bản thân mình. Làm việc ở cơ quan, hay bị đồng nghiệp chỉ trích, nói xấu xung quanh, ta bực bội và đổ lỗi cho họ làm ảnh hưởng đến tần số “tích cực” của mình. Trong khi đó, những đồng nghiệp này đang trao cho ta viên thuốc đắng để chữa thói hay quan tâm đến ý kiến của người khác, thói phóng dật thích hướng ra ngoài, đó là hãy tin tưởng vào chính mình và kiên định đứng giữa dư luận đầy náo động. Kế hoạch của công việc bỗng nhiên đổ bể, ta thấy bất mãn với năng lực của chính mình và cố gắng kiểm soát mọi thứ vụn vỡ sao cho đúng khớp với tưởng tượng về sự thành công. Nhưng càng gồng lên bao nhiêu, ta càng kiệt quệ và tuyệt vọng bấy nhiêu, rồi than thân trách phận. Trong khi đó, sự thay đổi đột ngột trong công việc chính là liều thuốc đắng mà cuộc đời trao ban để ta chữa bệnh cứng đầu cứng cổ, cao ngạo và bảo thủ, bằng cách tập khơi dậy đức tin vào những điều kỳ diệu của cuộc đời ẩn sau những sự bất ngờ và mờ mịt.
Có thể nói, sau khi chứng kiến đủ nhiều những nỗi khổ đau và bất hạnh của con người, đồng thời trải nghiệm những góc tối của bản thân, mình đã nhận ra một quy luật chung đó là: những tai ương không nằm trong nghịch cảnh hay các vấn đề đến từ bên ngoài, mà nó nằm trong thái độ của chúng ta trước hoàn cảnh đó. Và một thái độ lỗi thời điển hình của con người đó là chống cự thực tại, phản ứng tiêu cực với những gì đang diễn ra. Chính phản ứng cứng nhắc và hợm hĩnh đó là nguyên nhân gây nên bệnh tật và đau đớn. Trong khi đó, dòng chảy cuộc sống đang tuôn trào sinh động lại như một cái máy quét tinh vi. Dù thể hiện qua một lần thất nghiệp, một lần chia tay người yêu, một lần mất mát của cải, v.v…, nó đều có tác dụng “scan” căn bệnh cứng đầu của một con người. Khi nếm trải những nghịch cảnh, người đó có thể thấy mình còn mang những biểu hiện buồn khổ, bất mãn, bực bội, thất vọng, chống cự, níu kéo, tranh cãi, than vãn, đổ lỗi, suy nghĩ không thể ngưng nghỉ, và cuối cùng là cạn kiệt sinh lực, nằm bẹp một chỗ như một con gián hấp hối.
Khi may mắn được dòng đời “quét” ra bệnh chống cự, bạn có biết “thuốc giải” cho khối u tinh thần đó nằm ở đâu không? Nó ở ngay chính tinh thần của bạn, được gọi dưới cái tên “quy phục” hay “chấp nhận hoàn toàn.” Vì thái độ này mang bản chất trái ngược với những xung động chống đối, nên nó sẽ hòa tan những tiêu cực và dữ dội kia để đưa bạn vào trạng thái thanh thản, an bình.
Mình tạm ví von sự quy phục như việc tiêu hóa thực tại. Bạn hãy tưởng tượng mọi thứ đang diễn ra, dù khó chịu và khó chấp nhận đến thế nào, cũng như một cái bánh. Bạn tập há chiếc hàm cứng nhắc của mình thật to sao cho bỏ vừa miếng bánh và nuốt nó từ từ từng chút một, như một con trăn kiên nhẫn nuốt cả một con trâu rừng và sẽ tiêu hóa con trâu ấy trong vòng một tháng tới. Bạn bị sếp la mắng ư? Chuyện nhỏ, hãy tập nuốt từng lời của sếp nào. Cứ chầm chậm thôi rồi bạn sẽ cảm thấy sự tuyệt diệu của thứ âm thanh mà sếp phát ra từ cửa miệng. Bạn sẽ nghe thấy một nốt nào đó như tiếng chim hót, một nốt nào đó như tiếng nước reo, và một nốt nào đó như tiếng nói thân thương của ông nội yêu quý có mái tóc bạc phơ của bạn. Bực bội với người yêu vì anh ta không nói lời ngọt ngào như bạn hằng khao khát ư? Không vấn đề gì, hãy bắt đầu nuốt sự bực bội và bất hạnh của chính bạn nào. Cứ hít thở nhẹ nhàng rồi bạn sẽ lách được những cái ngạnh nóng bỏng của cơn giận vào trong chiếc miệng của ý thức, rồi sẽ lách tiếp được những làn sóng dữ dội của cảm xúc tủi thân dâng trào. Bao nhiêu năng lượng đáng lẽ sẽ dồn vào để sản xuất hàng chum nước mắt, nhưng bây giờ, bạn từ tốn mở lòng và nuốt chúng trở lại vào bên trong, để sản xuất ra hàng thùng đức vị tha và kiên nhẫn.
Cứ như vậy, khi gặp bất kỳ ai đó hay hoàn cảnh nào đó khó chịu, bạn cứ tập nuốt chúng dần dần. Thực hành nhiều lần rồi bạn sẽ trở nên điêu luyện, trở thành một bậc thầy “tiêu hóa” những thứ khó nhằn. Và ở một cấp độ sâu sắc hơn, bạn nhai nuốt chính những chống cự và căng thẳng của bản thân. Lúc này, bạn đang tiêu hóa thực tại và chuyển hóa nó thành trí tuệ nội tâm, thay vì tỏ thái độ khó chịu, nôn mửa tùm lum vào mọi thứ và khiến mọi chuyện trở nên tồi tệ hơn cả lúc ban đầu.
Không biết các bạn ở đây có biết đến một phương pháp nhịn ăn để thanh lọc cơ thể không. Khi bạn nhịn đói đói đủ lâu và thiếu hụt chất dinh dưỡng, cơ thể kích hoạt chế độ autophagy (tự thực). Lúc này, cơ thể bắt đầu tiêu hóa những tế bào già yếu và bệnh tật. Nó tự ăn chính nó. Đồng thời, cơ thể cũng rơi vào trạng thái tăng trưởng mạnh mẽ hơn. Tương tự như autophagy, chuyện tiêu hóa thực tại mình mô tả ở trên cũng là cách linh hồn tự ăn những tế bào tiêu cực, yếu kém của nó, chính là phần tâm trí chống cự và bất kham. Khi thực hành quy phục càng mãnh liệt, tâm hồn bạn càng bình thản và thanh sạch tự nhiên. Và điều này thật sự rất tuyệt vời.
Nếu bạn vẫn cảm thấy chuyện nuốt trôi thực tại là khó khăn và cần thêm động lực hay các lý do khác để thuyết phục, thì mình chỉ chia sẻ thêm điều này. Nếu bạn thật sự mạnh hơn những gì đang diễn ra, bạn không cần phải gồng lên với nó. Còn nếu bạn yếu hơn những gì đang xảy đến, bạn cố gồng cũng không ích gì. Nên tốt hơn hết, ngay từ ban đầu, hãy bình thản đón nhận tất cả.
Nói tóm lại, chỉ những ai còn mang nhận thức “em bé” (chưa trưởng thành), là còn chưa hiểu rằng viên thuốc của người mẹ là thứ tốt lành, cũng như mọi chuyện đang xảy đến trong cuộc sống có vẻ đắng cay bề ngoài, nhưng thực chất lại là một ân sủng. Vì chưa có ý thức đầy đủ, nên góc nhìn của một người là non nớt và thiếu chính xác, kéo theo những phản ứng và hành động sai lầm. Dù bạn có chống cự thế nào, thì với cuộc sống này, bạn cũng chỉ như đứa con nhỏ ngây dại còn chưa biết điều phải quấy. Vũ trụ sẽ ngọt ngào với bạn lúc đầu, như một người mẹ đầy thương yêu tìm cách dỗ dành đứa con yếu ớt để nó uống thuốc. Và nếu đứa nhỏ vẫn còn cứng cổ, bà mẹ hẳn sẽ phải dùng đến sự cứng rắn để điều trị. Và hiển nhiên, bàn tay của người mẹ quất vào mông đít bạn thì nhẹ hơn rất nhiều bàn tay của Trời Đất quất vào cả cuộc đời bạn, không chừa một góc độ nào, chỉ để bạn uống liều thuốc quy phục. Vậy nên, nếu bạn là người khôn ngoan, hãy hợp tác với người Mẹ Cuộc Đời.
“Hầu hết, mọi người đều yêu thương cái bi kịch cuộc đời của riêng họ. Diễn biến trong quá khứ của họ được xem là chính bản thân họ, hình thành cái tự ngã hư ngụy điều động cuộc sống của họ. Toàn bộ cảm nhận về cái tôi của họ đều được đầu tư vào cái bi kịch đó. Ngay cả nỗ lực – thường không thành công – tìm kiếm một lời đáp, một giải pháp, hay tìm cách chữa lành mọi đau khổ cũng trở thành một phần của bi kịch đó. Điều mà họ sợ hãi và phản kháng nhiều nhất chính là hồi kết thúc tấn bi kịch của họ. Bao lâu họ vẫn còn là tâm trí của họ, thì điều mà họ sợ hãi và phản kháng nhiều nhất chính là sự tỉnh thức của riêng họ.” — Eckhart Tolle, Sức mạnh của hiện tại
Tác giả: Hòa Taro
Ảnh: Nik Ramzi Nik Hassan | Unplash
